IJslands is een moeilijke taal en werd door de Vikingen meegebracht. De klanken van de IJslandse taal zijn in de loop der eeuwen wel veranderd en er zijn zeker ook wel een paar buitenlandse invloeden te bespeuren, wat bijna niet is veranderd aan de taal is het schriftbeeld en verbuiggingssysteem. Dit is een gevolg van de geïsoleerde ligging en het kleine inwonersaantal, hierdoor kunnen veel IJslanders nog steeds zonder problemen veel originele teksten van saga’s en de Edda lezen De IJslandse taal wordt natuurlijk door heel IJsland gesproken, maar wees niet bang, met Engels kun je gelukkig op veel plaatsen terecht.

In het alfabet van IJsland zijn nog letter te vinden die in de rest van Europa allang zijn verdwenen: de ð en de þ. In de IJslandse taal zijn geen dialecten te vinden, wel zijn er een paar kleine verschillen in de uitspraak. Zo worden bijvoorbeeld in het noorden van IJsland de letters p, t en k ‘harder’ uitgesproken dan in het zuiden. In Zuid-IJsland worden deze letters ‘zachter’ uitgesproken.

MOEILIJKE TAAL

Het IJslands is geen makkelijke taal om te leren. Dit komt voornamelijk door de achtervoegsels, in het IJslands zijn er geen lidwoorden, en de vele en ingewikkelde verbuigingen. We nemen als voorbeeld het woord fjord. in het Nederlands heb je slechts twee vormen, namelijk het fjord en fjorden. Richten we ons naar het IJslands dat zijn er verschillende vormen in het enkelvoud voor het woord fjord: fjörður, fjarðar, firði en fjörð en in het meervoud zijn ook verschillende vormen: firðir, fjarða, fjörðum en firði. De bijvoegelijke naamwoorden in het IJslands zijn vaak nog lastiger, de bijvoegelijke naamwoorden richten zich namelijk op het woord waar ze bij horen. Hierdoor kunnen ze in de mannelijke, vrouwelijk en onzijdige sterke of zwakke vorm staan.

De IJslandse taal leer je natuurlijk het beste van een echte IJslander. Onderstaande uitleg is helemaal niet volledig en dient eigenlijk alleen als eerste hulp bij het lezen. Mochten er accenten op een letter staan, dan geven deze niet de klemtoon aan, maar duiden ze op een uitspraakverandering. In het IJslands valt de klemtoon eigenlijk altijd op de eerste lettergreep. Wordt een klinker gevolgd door één enkele medeklinker of een combinatie van de medeklinkers p, t, k en j, r of v (pr, tr, kj enzovoort) dan zijn de klinkers lang. In bijna alle andere gevallen is de klinker kort.

a = a (als in pan)
a, gevolgd door ng of nk = au
á = au
e = e (als in melk)
e, gevolgd door ng of nk = ei
é = je
ei en ey = ee
i en y = i (als in vis)
i, gevolgd door ng of nk = ie
í en ý = ie
o = o (als in krom)
ó = oo
ö = eu (als in geur)
u = u (als in mus)
u, gevolgd door ng of nk = oe
ú = oe
æ = aj (als in maïs)
au = eu

De medeklinkers worden als volgt uitgesproken:
ð = th (als in het Engelse them)
þ = th (als in het Engelse thank)
g = g (als in het Engelse go), maar tussen een klinker en een i of u: g = j
v = w
De r wordt in het IJslands uitgesproken als een zogenaamde tongpunt-r (rollende r). De overige medeklinkers worden uitgesproken als in het Nederlands. Hierop is echter ook weer een groot aantal uitzonderingen. De meest voorkomende zijn:
f in het midden van een woord en tussen klinkers = w
nn na een lange klinker (a, o, u enzovoort) = dn
fl en fn = resp. bl en bn
hv aan het begin van een woord = kw
ll = dl
pt = ft
rl = meestal dl
rn = meestal dn

Deze video kan je op weg helpen met de uitspraak van het IJslands.

Tellen

Handige zinnetjes
nul, één, twee, drie núll, einn, tveir, þrír Ik begrijp het niet Ég skil ekki
vier, vijf, zes fjórir, fimm, sex Ik spreek geen IJslands Ég tala ekki íslensku
zeven, acht, negen sjö, átta, níu Spreek jij Engels? Talar þú ensku?
tien, honderd, duizend tíu, hundrað, þúsund Ik kom uit Nederland / België Ég er frá Hollandi / Belgíu
Ik heet … Ég heiti …
Begroeting Hoe heet jij? Hvað heitir þú?
goedendag, goedemorgen, goedemiddag góðan daginn Ik hou van je Ég elska þig
goedenavond gott kvöld Hoe heet dat in het IJslands? Hvað kallast þetta á íslensku?
goede reis góða ferð Wat is dit? Hvað er þetta?
hallo hæ, halló Hoeveel kost dat? Hvað kostar þetta?
tot ziens bless (bless) Mag ik hier kamperen? Má tjalda hér?
Waar is …? Hvar er …?

Handige woorden
ja já

Eten
nee nei ontbijt morgunmatur
bedankt takk (fyrir) lunch hádegismatur
geen dank ekkert að þakka diner kvöldmatur
alsjeblieft (bij geven) gjörðu svo vel koffie kaffi
hoor eens … heyrðu … thee te
e-mail tölvupóstur bier bjór
niet ekki wijn vín
en og proost skál
alles allt brood brauð
veel mikið boter smjör
weinig lítið cola kók
hulp hjálp water vatn
telefoon sími soep súpa
mobiele telefoon farsími friet franskar (kartöflur)
taxi leigubíll aardappelen kartöflur
vrij (taxi of wc) laus(t) hotdog pylsa
museum safn vis fiskur
hotel hótel vlees kjöt
jeugdherberg farfuglaheimili saus sósa
camping tjaldstæði salade salat
toilet snyrting zout salt
dames(wc) konur peper pipar
heren(wc) karlar toetje eftirréttur
wc-papier klósettpappír ijs ís
damesverband dömubindi bedankt voor de maaltijd takk fyrir mig
douche sturta Zou ik de rekening mogen krijgen? Gæti ég vinsamlegast fengið reikninginn?
restaurant veitingastaður
café kaffihús

Hulpdiensten
alarmnummer 112 (einn einn tveir)
politie lögreglan
ambulance sjúkrabíll
arts læknir
ziekenhuis sjúkrahús, spítali
apotheek apótek
tandarts tannlæknir
garage bílaverkstæði